Quantcast
Channel: ΑΝΩ ΛΕΧΩΝΙΑ - ΠΗΛΙΟ -
Viewing all 380 articles
Browse latest View live

Παροιμιαστήριο (2)

$
0
0
Σελίδες που περιέχουν "παροιμίες"από 569-644, σύμφωνα 
με την αρίθμηση στην καταγραφή που έκανε ο Βαγγ. Σκουβαράς. 
(Βιβλιοθήκη Ζαγοράς)
-Δια αγάπην του κηρίου, γλείφει η γάτα το κανδήλι.
-Της νύκτας τα καμώματα τα βλέπ’ η μέρα και γελά.
-Κελαηδεί ο κυνηγός , έως να βάλη το πουλί στο κλουβί.
-Οι γνωστικοί στοχάζονται με σιωπή.
-Οι λωλοί περιπαίζουν τους γνωστικούς.
-Οι γνωστικοί ποτέ δεν περιπαίζουν τους λωλούς.
-Όστις δεν έχει άσπρα στην τζέπη, έχει γλυκούς λόγους.
-Αδυνατείς εις ό θέλεις, θέλε εις ό μπορείς.
-Μικρός εργαστηριάρης, μικρό εργαστήρι.
-Κτίζε με όμοιόν σου. Άρχων με άρχοντα και πτωχός με πτωχόν.
-Ένα πήλινο τζικάλι, κι εις τα σιδηρένια τζακίζεται.
-Πτωχός υπανδρευτείς με πλουσίαν, δούλος έγινεν.
-Ασύμφωνες καρδιές να μην σμίγουν καλλίτερον.
-Νέος με γριά, δεν είναι καλή υπανδρειά.
-Νέος όπου βλέπει γριά, δείχνει ότι άσπρα αγαπά.
-Όστις σκάπτει αλλουνού λάκκον, πίπτει μέσα ατός του.
-Πηδώντας πολλά παλούκια, καρφώνεσαι εις κανένα.
-Το κρασί δεν έχει τιμόνι.
-Η αρκούδα νηστική δεν χορεύει.
-Το κρασί είναι του έρωτος γάλα.
-Σαν έμβη το κρασί, βγαίνει  η γνώσις.
-Πολλήν έννοιαν δείται να αρμενίζης επάνω στον αέρα.
-Το ψάρι από το κεφάλι του αρχίζει να βρωμά.
-Κατά τον βασιλέα και το υπήκοον.
-Κατά το χέρι και το μαχαίρι.
-Όμοιος τον όμοιον θέλει.
-Λεοντάρι με λεονταρίνα δεν πολεμά.
-Δύο κακοί σκύλλοι , δεν δαγκάνονται κακά.
-Κόραξ κοράκου μάτια δεν εβγάζει. 
-Όστις δεν δουλεύη, ας μην τρώγη.
-Με τον ιδρώτα σου να τρως το ψωμί σου.
-Και τα θηρία και πτηνά κυνηγούν, σια να ζήσουν.
-Μέλι χωρίς μέλισσες δεν είναι μηδέ ρόδον χωρίς αγκάθια.
-Μην ανακατώνεσαι με ξένα όνειρα.
-Σαν δεν εισοδιάσης το καλοκαίρι, δεν έχεις το χειμώνα.
-Η οκνηρία είναι δυστυχία.
-Ο ύπνος και η αμέλεια είναι δυστυχία.
-Όπ’ αγαπάει το κρασί και τη δροσοπεζούλα, πολλά καλά στερεύεται, η έρημή του γούλα.
-Δι’ όλα είναι καλόν να σιωπά τινάς.
-Μεγάλη αρετή η σιωπή.
-Όστις λέγει ότι αυτός ηξεύρει, κάνει ό,τι ημπορεί.
-Τρώγει ό,τι έχει και δεν του μένει τίποτα.
-Η γάτα οπού δεν νεανίζει(νιαουρίζει), είναι καλλίτερη.
-Ο γνωστικός ειρηνικά χαίρεται.
-Ός δεν ηξεύρει να σιωπά, δεν ηξεύρει να χαίρεται.
-Συλλογίζου πολύ, λάλει ολίγο και γράφε λιγώτερον.
-Πολλά ηξεύρει, ός δεν ηξεύρει. Αν σιωπά ηξεύρει.
-Μη χάσκης εδώ κι εκεί, αμή κοίταζε την δουλειάν σου.
-Την τύχην σου να την αρπάζης αν σου τύχη.
-Αν δεν την πιάσης σαν σου τύχη, θέλει σου λείπη εν όσω ζεις.
-Το να κάμης καλόν, μη βαρύνεσαι, ότι γλήγορα περνά η ώρα.
-Πρέπει να πιάσης την τύχη, αφ’ ού ο Θεός την στείλη.
-Όστις νυχτώσει κατοικεί εις το ξενοδοχείον.
-Αν ήτον να γίνεται δύο φορές η δουλειά, ήθελε είναι γνωστικός ο κάθε ένας.
-Όστις δεν κάνη όταν ημπορή, δεν θα ημπορή να το κάμη όταν θέλη.
-Κτύπα το σίδηρον όταν είναι ζεστό.
-Όποιος θέλει αργά, δεν θέλει.
-Έως ού έχεις τον αέρα πρίμον, είναι χρεία να ηξεύρης να ταξιδεύης.
-Μην αναβάλης τον καιρόν δι’ αύριον. Τις οίδε το αύριον;
-Την ώρα αφήνης όλη, δεν ηξεύρης τι φέρνει η ώρα.
-Το μέλλον είναι ίσον με την απραξίαν ή ουδέν.
-Το να κάνη τις περισσότερον απ’ ό,τι ημπορεί, ζημία κι εντροπή.
-Σήκωνε κατά την δύναμίν σου, ύστερον μην μετανοήσης.
-Να μην πηδάς χωρίς μέτρον.
-Μην ξαπλώνεσαι περισσότερον απ’ ό,τι ημπορείς.
-Άπλωνε τους πόδας σου, κατά το πάπλωμά σου.
-Κάνε τα έξοδά σου, κατά τα έσοδά σου.
-Κάνε τες μπουκουσιές κατά το στόμα σου.
-Μη υπέρ τον πόδα το υπόδημα.
-Με ψάρι δόλωμα, πιάνομεν ψάρι.
-Με πουλιά πιάνομεν πουλιά.
-Σαν είναι ένα άσπρο στο πουγγί, δεν κτυπά.
-Το δένδρο μεγαλώνει καλλίτερα, όπου είναι και άλλα δένδρα.
-Η φωτιά βοηθεί τον μάγειρα.
-Στους μικρούς μικρά δίδει ο Θεός.

Παροιμιαστήριο (3)

$
0
0
Συνέχεια:
-Αγόραζε παλαιόν σπίτι, και φυλάγου από παλαιόν χρέος.
-Σαν δεν αποπλήρωσε, ας πω δεν εξώφλησε.
-Πίνων πολύ [……..] εις την ράχην του.
-Όποιος δεν έχει δεν χρεωστεί.
-Δεν χρειάζεται από[κρισιν] κάθε ερώτημα.
-Σαν κερδαίνης καλά, ξόδευε καλά.
-Φρονήσεως έργον, το να φυλάγη  τινάς  δια το γήρας του.
-Τρέλα να καζαντίζη καλά και ξοδεύη κακά.
-Κακά κερδίζει, όστις  εξοδιάζει όλα τα κερδημένα.
-Ο πλούτος εις νέον κληρονόμον, είναι εξοδευμένος.
-Όστις δεν ηξεύρει υπόκρισιν, δεν ηξεύρει να ορίζη.
-Αυτός δίνει έν αυγό, δια να πάρη ένα βόδι.
-Δια να δανεισθή έτοιμος, ειδέ να τα επιστρέψη ζαλίζεται.
-Καθένας παίρνει, αλλά δεν επιστρέφει.
-Καλή γνώσις, και λίγα λόγια, είναι καλά.
-Η πείνα εβγάζει την αλεπού από το δάσος.
-Εις πεινασμένον, αχαμνό ψωμί δεν είναι.
-Πείνα θε νάναι εις το δάσος, σαν τρώγονται τα ζώα ένα με τ’ άλλο.
-Όστις πηγαίνει εις γυναίκα αποθνήσκει πτωχός.
-Με γυναίκα λωλήν, να μην έχη τις να κάμη.
-Ωραία γυναίκα, κακόν κεφάλι.
-Η ωραιότης της γυναικός είναι μία καλή ημέρα.
-Εις κακόν άλογον το κέντρον, και εις κακήν γυναίκα η ράβδος.
-Να φεύγης τας φτιασιδωμένας γυναίκας.
-Ο καπνός, η σταλαμίδα και η άγνωστη(=ανόητη, χωρίς γνώση) γυναίκα, διώχνει τον άνδρα   απ’ το σπίτι.
-Η γυνή και τα πεπόνια είναι κακό διαλεχτό.
-Το να χάση τις τιμίαν γυναίκα, είναι το να χάση μια δωρεά του Θεού.
-Η γνωστική γυνή, είναι στολή του οίκου.
-Είς αχυρένιος άνδρας, αξίζει μια χρυσήν γυναίκα.
-Πόλις τις σαν κάνη συμφωνίαν, είναι μισοπαραδομένη.
-Φρόνιμος ανήρ, ου λέγει το μυστικόν του της γυναικός.
-Τα παιγχνίδια της γυναικός και ο οίνος,  κάνουσι τον άνδρα τρελόν γελώντα.
-Αναγκαίον κακόν  η γυναίκα.
-Τον χρυσόν τον δοκιμάζουν εις τον λίθον μέγκι, την γυναίκα με τα χρυσά, και τον άνδρα με τη γυναίκα.
-Μετά την εορτήν ξύομεν την κεφαλήν.
-Εις τας καλάς ημέρας, καλά είναι.
-Δύο γυναίκες να είναι ομού, μεγάλη κακομοιριά.
-Εργάσιμος ημέρα, ημέρα κέρδους.
-Το απίδι σαν ωριμάση, πίπτει μοναχό του.
-Ο πανούργος είναι ωσάν η αλώπηξ.
-Οι μαργιολιές σου είναι ραμμένες με άσπρο ράμμα.
-Σαν λουλουδίζουν τα φασούλια, τότε λουλαίνονται οι τρελοί.
-Δεν έχει γνώσιν, όστις δεν φοβάται τον τρελόν.
-Τρελός είναι, όστις λαβώνεται με το μαχαίρι του.
-Λουλός πραματευτής, ο καταφρονών την πραγματείαν του.
-Τοίχος άσπρος, χαρτί των λουλών.
-Είς λουλός, συγχίζει μίαν συντροφίαν.
-Όστις δεν βάνει εις κίνδυνον τον εαυτόν του, δεν καβαλλικεύει μήτε άλογον μήτε μουλάρι.
-Μίσος αδελφών, μίσος διαβόλου.
-Ο τρώγων πολύ τυρί και αλμυρόν κρέας, είναι αφρονέστατος.
-Το καλόν κέρδος κάνει καλήν καρδίαν.
-Η ελπίς του κέρδους, ολιγοστεύει την ταλαιπωρίαν.
-Αυτός κερδαίνει περισσότερον στο σπίτι ή στο εργαστήρι.
-Τρέλα να τρώγη τις καρπούς  με τους μεγαλυτέρους του, ότι αυτοί διαλέγουν τα ωριμώτερα.
-Τα μικρά ψάρια τρώγουν τα μικρά.
-Δεν είναι χειρότερος πόλεμος, ωσάν οι πολλαί χείρες εις ένα σκουτέλι.
-Κάθε ένας αισθάνεται το κρύον κατά τα ρούχα του.
-Κακοφορεμένος ο μη μετέχων αρετής.
-Το κακόν χόρτον αυξάνει ογλήγορα.
-Η παλαιά παντιέρα, τιμή του καραβοκυρύ.
-Το βράδυ επαίνα τον αργάτην.
-Μα μη χαρίζης εις αχάριστον.
-Ο μη πταίσας επιφέρει την διαφέντευσίν του.
-Ο νέος είναι ακατάστατος.
-Ο νέος ιατρός θάπτει πολλούς.
-Εις νέον ανδρόγυνον, άθλιον σπίτι.
-Νέος διδάσκαλος, νέα λόγια.
-Ο καθείς δια λόγου του, και ο Θεός δια όλους.
-Καλόν δια καλόν, να αποδίδεται, δίκαιον.
-Το καλόν δίκαιον, δείται και βοηθείας.
-Ο κάθε ένας σηκώνει το φορτίον του.
-Είς ψεύτης πραγματευτής, είναι δια ένα πανηγύρι.
-Ο αδικήσας τινά να το πλερώση, ει δε κόλασις,
-Μη δώσης πολύ του Πέτρου, ότι δεν φτάνει εις τον Παύλον.
-Ο ποιών καλόν, καρτερεί καλόν.
-Ο ποιών καλόν, ευρήσει αυτό.
-Επάνω εις το ψάρι, είναι το γάλα φαρμάκι.
-Κρασί επάνω εις το γάλα, καλόν.
-Γάλα επάνω στο κρασί, φαρμάκι.
-Η διπλή γλώσσα, αιτία θορύβου και ταραχής.
-Η ευκαιρία του καιρού κάνει τον κλέπτην.
-Ο παίζων με άσπρα(=λεφτά) χαλά τον οικοκύρη.
-Η κλεψία φέρνει την φούρκα.
-Δείξον  μοι ένα ψεύτη, και δείξω σοι έναν κλέπτην.
-Σαν διαβάζης και δεν καταλαμβάνης, είναι σαν είναι σαν να κυνηγάς και να μην πιάνης.
-Τα κακά κερδεμένα, είναι χαμένα.
-Από κακά κέρδη, ο καρπός  ολίγος.
-Κρείττον το μικρό πουλί εις το δάσος, παρά εις μεγάλο κλουβί.
-Νέος βασιλεύς, νέος νόμος.
-Κάθε ένας είναι βασιλεύς εις το σπίτι του.
-Δεν είναι οικοκύρης, ο μη τολμών προστάξαι.
-Το μάτι του αυθέντου, παχαίνει τ’ άλογον.
-Κάθε τιμημένος πρέπει να είναι αυθέντης στο σπίτι του.
-Λίγον καιρόν χρειάζεται το κακοποιήσαι.
-Ο ζητών κακόν ταχέως το ευρίσκει.
-Κακόν να ανταμείβης, στο καλόν, σκληρότης.
-Να λέγη καλά και να κάμνη κακά, είναι σαν να χτίζη με το ένα χέρι και με τ’ άλλο να      κρεμνίζη.
-Με τον καιρόν γνωρίζομεν τον καλόν πραγματευτήν.
-Οι αχαμνές πραγματείες(= τα σκάρτα εμπορεύματα) χρειάζονται έπαινον.
-Σήμερον υπανδρεύεται, και αύριον μετανοεί.
-Την αχαμνήν παντρείαν την αισθάνεται εις όλην του την ζωήν.

Μεταξουργείο Κοκοσλή

$
0
0
Παλιά καρτποστάλ. Διακρίνονται τα κτήρια των Κοκοσλήδων
και του μεταξουργείου.
 (Η καμινάδα ίσως είναι του μεταξουργείου, αν δεν είναι του ελαιοτριβείου,
που υπήρχε στον ίδιο  χώρο).
Τμήμα του παλιού μεταξουργείου σήμερα
Για το μεταξουργείο των Αφών Κοκοσλή (ΕΔΩ) δεν έχουμε κάνει εκτενή αναφορά στο ιστολόγιο. Στοιχεία γι'αυτό υπάρχουν αποσπασματικά σε διάφορα βιβλία (*) τοπικού ενδιαφέροντος.
Για καιρό έψαχνα το παρακάτω άρθρο που μοιράζομαι μ'όλους/ες σας, αφού πραγματικά φωτίζει μια άγνωστη σχεδόν στους Λεχωνίτες σελίδα της βιοτεχνίας που άνθισε στα Λεχώνια. 
Το άρθρο αυτό της κ. Μαρίας-Χριστίνας ΧατζηιωάννουΔ/ντριας Ερευνών στον κλάδο της Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, είναι ίσως το μοναδικό κείμενο με αντικείμενο το παλιό λεχωνίτικο Μεταξουργείο. 
Το κείμενο της κ. Χατζηιωάννου βρίσκεται στο θεματικό αφιέρωμα "Σηροτροφία–Μεταξουργία"σελ. 27-33, στο "ΔΕΛΤΙΟ"της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς, περίοδος Γ΄, αριθμός τεύχους 1 -2010 του ελληνικού τμήματος του TICCIH [The International Committee for the Conservation of Industrial Heritage (Πρόεδρος ο βολιώτης αρχιτέκτονας-καθηγητής Κώστας Αδαμάκης)]  (ΕΔΩ) 
Το παραχώρησε η  ίδια η γράφουσα -άγνωστη σε μένα- μετά από αίτημά  μου. Την ΕΥΧΑΡΙΣΤΩπολύ !
       (*)   Δείτε τη βιβλιογραφία του άρθρου. (Ειδικότερα τους Νικ. Γεωγιάδη, Βαγγ. Σκουβαρά, Γιαν.Κορδάτο, Ν.Κολιού.) 

Καιρικά εκ Πηλίου

$
0
0
Σε όλα τα πηλιορείτικα χωριά στα παλιότερα χρόνια και πριν την καθιέρωση της Μετεωρολογίας, υπήρχαν οι προβλέψεις για τον καιρό (ΕΔΩ), οι δεισιδαιμονίες, οι σχετικές λέξεις, οι φράσεις κ.ά. Σήμερα κάποιες από αυτές υπάρχουν στο ελάχιστα ομιλούμενο πηλιορείτικο γλωσσικό ιδίωμα. Οι υπόλοιπες είναι πια μέρος της Λαογραφίας...   
Λεξιλόγιο:
-αστραπόβουλους(ι)=αστραπή
-αστρουπιλέκ’(το)=κεραυνός
-δαρτή (η)= ραγδαία βροχή
-δρουλάπ’ς (ι)=δρολάπι(αρχ. υδρολαίλαψ), ραγδαιότατη βροχή
-δρουσιά(η)=δροσιά, υγρασία
-θιουβρουντή(η)=μπουμπουνητό (απ'το Θεός & βροντή)
-θιοπόντ'(το)=νεροποντή, κατακλυσμός (απ'το Θεός & πόντος)
-καγκιόλα(η)=βροχή με ανεμοστρόβιλο
-καθόρ’(το)=πολλή και ραγδαία βροχή (απ'το καταρροή)
-καταχνιά(η)=ομίχλη, αντάρα
-κουκουσέλ'(το)=χιόνι σπυρωτό
-κρέμασ'(η)=μαύρα σύννεφα-προμήνυμα κακοκαιρίας
-μουχλαντάρα(η)-πυκνή ομίχλη
-μπαμπακούλα(η)=χοντρές & πυκνές  χιονονιφάδες
-μπόρα(η)=ραγδαία βροχή χωρίς διάρκεια
-μπουμπουν’τό(το)=βροντή
-μπουρίν’(το)= δυνατό ανεμόβροχο
-μπουρμπουλουτό(το)=χιόνι σπυρωτό
-πάχν’(η)=παγωμένη δροσιά, πάχνη
-πουλιμπριά(η)=πολλή-άφθονη βροχή (προέρχεται από την  πολυομβρία)
-σιτζιμουτή(η)= πολλή βροχή σαν σιτζίμι(=λεπτή τριχιά)
-στύλους(ι)=δυνατή κάθετη βροχή
-χιουνόνερου & νιρόχιουνου(το)= βροχή με χιόνι
-ψ’χάλα(η)=ψιχάλα
Φράσεις:
-Αν δεν παχνιαστούν τα λάχανα, δε  νουστ’μεύνι! (λάχανα=καρπολάχανα)
-Γιέν’τι του κριλέσ’= γίνεται καταστροφή. (το κριλέσι: φασαρία, καταστροφή)
-Ρίχτ’ μι του καρδάρ’= ρίχνει πολλή βροχή (το καρδάρι: δοχείο αρμέγματος)
-Ψέν’ φίδια, απόψ’!=έχει ισχυρό παγετό.
Παραδόσεις:
-Όταν απάν’ στα σύννεφα  ι Θιός κουρουκλάει(=κατρακυλά) βαρέλια, τότες μπουμπ’νίζ’!
-Όταν τα βαρέλια κτυπιώντι μιταξύ  τ’ς , τότες βγάν’νε σπίθις! Αυτό είν’ ι αστραπόβουλους!
Παροιμίες:
-Άσπρους ήλιους; Μαύρ’ ημέρα!
-Είδις δόξα(=ουράνιο τόξο) του βραδί; Καλουσύνη του προυί!
-Ήλιους κι βρουχή παντριεύουντι οι φτουχοί.
-Ήλιους κι χαλάζ’ παντριεύουντι οι δασκάλ’.
-Ήλιους κι χιόν’ παντριεύουντι οι αρχόντ’.
-Ήλιους κι χιόν’ παντριεύουντι οι γειτόν’.
-Πουνέντ’ς(=δυτικός ,ζέφυρος) κι Γαρμπής(=νοτιοδυτικός ), θα φέξει κι θα ιδείς!
-Στιγνά Χριστούγιννα, Φώτα βρεχούμινα.
-Τ’ Αϊ-Λιός γυρίζ’ ι κιρός αλλιώς.
-Τ’ ήλιου ι κύκλους άνεμους κι τ’ φιγγαριού  χειμώνας!
-Χριστούγιννα βρεμένα, Φώτα χιουν’σμένα.
Δεισιδαιμονίες:
-Όταν καίγονταν τα ξύλα στο τζάκι και έκαναν θόρυβο, τότε προσεχώς θα ερχόταν κακοκαιρία!
-Όταν η πυροστιά(=μεταλλικός τρίποδας στήριξης τσουκαλιού ή κατσαρόλας πάνω  στη φωτιά) κοκκίνιζε, τότε θα ερχόταν χιονιάς!
-Όταν κάποιος  έγλειφε το τηγάνι, τότε θα έβρεχε!
-Βροχερή θα ήταν  η μέρα του γάμου κάποιου/ας, αν έτρωγε κατευθείαν απ’ την τσουκάλα!
-Δε ρίχνανε καλάμια στο τζάκι, για να μη σηκωθεί αέρας!
-Η στάχτη του τζακιού σβόλιαζε; Τότε θα ερχόταν κρύο!
-Η φωτιά πετούσε σπίθες; Φίλος θα ερχότανε!
-Η φωτιά πετούσε γλώσσες; Κάποιοι τους γλωσσοτρώγανε!
-Τα κάρβουνα σβήνανε μόνα τους; Θα ερχόταν βροχή!
-Σε περιπτώσεις κακοκαιρίας, το άναμμα της φυλαγμένης πασχαλιάτικης λαμπάδας έφερνε πάλι  καλοκαιρία!

Δράκια

$
0
0
Δράκια:
Ο Perilla την ζωγραφίζει και γράφει γι'αυτήν
 
Το χωριό Δράκια, στο κεντροδυτικό Πήλιο, ήταν γνωστό από τη συνδρομή του στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, τους Παγώνηδες και Κυρτσώνηδες, τα Χάνια του, την πρόοδο των κατοίκων του, την παραγωγή του, τις εκκλησίες του, τις ομορφιές του! 
Το Δεκέμβριο του 1943 όμως έγινε και τόπος μαρτυρίου. (ΕΔΩ) 
Σήμερα ας δούμε δύο ποιήματα:
α) Ποίημα γραμμένο για τη Δράκια πριν την τραγική ημέρα:
β) Ποίημα που ιστορεί την τραγωδία της Δράκιας το Δεκέμβριο του 1943:
(από το "ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΗ ΜΑΓΝΗΣΙΑ")

Ονομασία-Τοπωνύμια Λεχωνίων

$
0
0
Την ονομασία των Λεχωνίων (ΕΔΩ)  την έχουν ερευνήσει πολλοί, έχοντας εκφράσει διάφορες εκδοχές. 
Ο Δημ. Βαενάς (*) λέει κι αυτός κάποιες απόψεις για την προέλευση. (Αντίγραφο από τον επετειακό τόμο των Θεσσαλικών Χρονικών του 1961). Επίσης αναφέρει και κάποια τοπωνύμια της περιοχής.

(*) Ο Δημήτριος Βαενάς  καταγόταν από το Κεραμίδι Πηλίου. Ήταν λαογράφος και συγγραφέας.
 Έργα του είναι:
- «Η  ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΧΩΡΙΟ»  Ιστορική & Λαογραφική Εταιρεία Θεσσαλών, τμήμα διαλέξεων, τόμος Γ',      τεύχος Ε’, 1959.
  -«ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ»,  Αθήνα 1952.
Έγραφε άρθρα στη βολιώτικη εφημερίδα «Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ», στο αθηναϊκό τουριστικό περιοδικό «ΞΕΝΙΑ» και στην πανθεσσαλική μηνιαία επιθεώρηση «ΠΕΛΩΡΟΣ». 

Καλά Χριστούγεννα !

$
0
0
Σήμερα τις ευχές ας μας τις δώσει αυτή η παλιά καρτ ποστάλ, που εκ πρώτης όψεως (αν εξαιρέσουμε τις τότε γιορτινές ευχές) δεν είναι σχετική με τα Χριστούγεννα ! 
Ο πηλιορείτης οικογενειάρχης με τη συμβία και την κλήρα(=παιδιά) του ευτυχισμένος παρ'όλην τη φτώχεια του, χωρίς φ’σέκια(=μασούρια λιρών) και ψ'λούρα(=λεφτά)! 
«Τα πιδιά φέρν’νε την ηυτυχία»λέμε στο Πήλιο και αυτό φαίνεται καθαρά και στο πρόσωπο της συζύγου που είναι έτοιμη να ξανα-σπαργανίσει(=γεννήσει) …
Γράφει ο Αλέξ. Παπαδιαμάντης «Στο Χριστό στο Κάστρο»
«Χριστούγεννα! Φαιδρά Χριστούγεννα! Εορτή του γάλακτος και του μέλιτος! Εορτή της γλυκείας και αθώας παιδικής ηλικίας!» μαςλέει ο άλλος σκιαθίτης Αλεξ. Μωραϊτίδης.
Μήπως τα Χριστούγεννα δεν είναι η γιορτή της ευτυχίας που φέρνει ο νεογέννητος Χριστός; 
Καλά Χριστούγεννα  !!  

Χριστουγεννιάτικη νύχτα

$
0
0
Χρόνια Πολλά! 
Καλά Χριστούγεννα! 
Στο τεύχος 3 του Νοεμβρίου 2003, του περιοδικού ΜΑΓΝΗΣΙΑ της ΕΚΠΟΛ της πρώην Ν.Α. Μαγνησίας, βρήκα αυτό το επίκαιρο κείμενο.*
Το αντέγραψα και το μοιράζομαι μαζί σας, αφού αναφέρεται σε κάποια από τα έθιμα του Δωδεκαήμερου για τα οποία  δείτε κι ΕΔΩ 
(* Για ευκολότερη ανάγνωση, ανοίξτε το σε νέα καρτέλα)

Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα

$
0
0
Για τα έθιμα και τα κάλαντα του Δωδεκαημέρου υπάρχουν αρκετές παλιότερες αναρτήσεις (ΕΔΩ). Σήμερα θα δούμε κάποια κάλαντα που λεγόταν για τους βασιλιάδες της Ελλάδας παλιά, καθώς και μια εξήγηση των στίχων στα γνωστά πρωτοχρονιάτικα κάλαντα.  
1. Το Μάρτιο του 1963, στο γιορτασμό για την εκατονταετηρίδα της βασιλείας στη χώρα, ο βολιώτης βιομήχανος και πρόεδρος του ΕΒΕ Βόλου Σπύρος Τσαλαπάτας, έκανε προσφώνηση στο τότε βασιλικό ζευγάρι  Παύλο και στη Φρειδερίκη. Τους είπε πως στα παιδικά του χρόνια στην περιοχή μας τα παιδιά, λέγοντας τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα, στο τέλος του τραγουδιού έλεγαν και Ζήτω, μαζί μ’ ευχές για τη βασιλική οικογένεια! (Τι μανία κι αυτή με τους βασιλιάδες!)
ΘΕΣΣΑΛΙΑ, 22-3-1963
2. Να και η εξήγηση των στίχων από τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα. Όπως ακριβώς το έγραψε ο Κων. Μπασινάς, από την Εύβοια, στο fb. Το παραθέτω :
«Ασχολούμενος με την Παράδοση και διδάσκοντας την, έχω μάθει ό,τι συνήθως όλα τα παραδοσιακά τραγούδια και κάλαντα έχουν μια ιστορία και εξιστορούν ένα γεγονός. Αυτά τα κάλαντα της πρωτοχρονιάς που λέμε όλοι μας μπορεί κάποιος να μου τα εξηγήσει ; Παιδιά δεν βγάζω νόημα κάτι συμβαίνει. Ο πρώτος στίχος δεν έχει σχέση με τον δεύτερο.
Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά
Ψηλή μου δεντρολιβανιά (*)
Κι αρχή καλός μας χρόνος
Εκκλησιά με τ'άγιο θόλος (*)
Άγιος Βασίλης έρχεται
Και δε μας καταδέχεται (*)
Από την Καισαρεία
Συ είσ'αρχόντισσα κυρία (*)
Βαστάει πένα και χαρτί
Ζαχαροκάντιο ζυμωτή (*)
Χαρτί χαρτί και καλαμάρι
Δες και με το παλικάρι (*)
Η ιστορία μας διαδραματίζεται στον Μεσαίωνα. Σε εκείνα τα χρόνια οι φτωχοί και χαμηλών στρωμάτων άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα να μιλούν στους αριστοκράτες παρά μόνο σε γιορτές όπου μπορούσαν να τους απευθύνουν ευχές.
Ήταν λοιπόν ένας νεαρός (βλέπε Ρωμαίος και Ιουλιέτα - Μοντέγοι και Καπουλέτοι), αλλά φτωχό το παλικάρι, που είχε ερωτευθεί μια όμορφη αριστοκράτισσα. Σκαρφίστηκε λοιπόν το εξής ώστε να εκφράσει τον έρωτά του με τρόπο που να μην γίνει αντιληπτός όμως από τους υπόλοιπους.
Σου λέει, θα πάω την Πρωτοχρονιά να της πω τις ευχές μου για το νέο έτος, αλλά θα φτιάξω ένα δικό μου ποίημα που θα έχει έναν στίχο από τα κάλαντα, έναν στίχο που θα απευθύνεται στην κοπέλα και έτσι δεν θα με πάρουν χαμπάρι!
Αρχίζει λοιπόν και βάζει ενδιάμεσους στίχους (αυτούς με τα αστεράκια).
Την αποκαλεί ψηλή, σαν δεντρολιβανιά.
Επειδή φορούσε ένα από τα ψηλά τα κωνικά καπέλα με το τούλι στην κορυφή, την παρομοιάζει με Εκκλησιά με το Άγιο θόλος (θόλος εκκλησίας).
Της λέει ότι δεν τον καταδέχεται (ο Αϊ Βασίλης δεν έχει να κάνει!) γιατί είναι αρχόντισσα κυρία.
Τέλος κλείνει με τις γαλιφιές! Την λέει ζαχαροκάντιο ζυμωτή, δηλαδή φτιαγμένη από ζάχαρη (γλυκιά μου) και την παρακαλεί να του ρίξει μια ματιά.
Έτσι, λοιπόν, μια ιστορία αγάπης έγινε τραγούδι και για αιώνες εμείς το τραγουδάμε και κονομάμε..»

Ευχές

$
0
0
 (Δώρα οι ρίμες κι οι ευχές φτάσαν μαζί με τις χιονιές)

Ο Χρόνος που μας πέρασε ήταν όπως κι οι άλλοι
τον φορτωθήκαμε κι αυτόν επάνω στο κεφάλι.
Θαρρώ και εσείς θα πάθατε το ίδιο το χουνέρι
αφού ο αδυσώπητος μάς σβήνει απ’ το δεφτέρι.

Γι’ αυτό, κι εγώ τον προκαλώ συχνά-πυκνά εδώ
ψάχνοντας τις γραφτές πηγές απ’ τον παλιό καιρό
και βρίσκω τα καλύτερα από τα περασμένα
που έκαναν οι άνθρωποι κι είναι καταγραμμένα.

Ετούτα, στο ιστολόγιο, δείχνω τα περασμένα
τα είπανε όλα οι παλιοί κι είν’ δημοσιευμένα.
Σε άλλους πολύ αρέσουνε, τους έχουνε μαγέψει
κι άλλοι άσε το παρελθόν! με έχουν συμβουλέψει.

Ο χρόνος που μας πέρασε σουξέ μεγάλο είχε
και το Λεχώνι μας παντού στην οικουμένη πήγε.
Με κάμερα ο Paranormalμπήκε να ερευνήσει
κι η Ελεωνόρα με ΤV  ήρθε να μελετή-σει.

Μπήκαν που λέτε στου Κοντού, νύχτες χωρίς φεγγάρι
μα τα φαντάσματα κι αυτά τους πήρανε χαμπάρι!
Πάει!  άνθρακες ο θησαυρός και τα στοιχειά δε βγήκαν
το σπίτι κατακάθαρο, πλην ρημαγμένο βρήκαν. 

Κι όλοι ρωτούν ξαναρωτούν, τι τρέχει στα Λεχώνια;
Μη βγήκαν οι οντότητες απ’ τα παλιά τα χρόνια;
Σεις μην ακούτε τίποτα, όλα είν’ φαντασίες,
μόνον η ενημέρωση διώχνει τις δοξασίες.

Για τούτα η ενασχόληση με Τοπική Ιστορία
δεν είναι μια αναπόληση ούτε και νοσταλγία.
Πόθος είν’ για στον τόπο μας να μάθουμε πώς ήταν
και ποιοι ήταν οι άνθρωποι εδώ που κατοικήσαν.

Να δούμε από τα έργα τους και τις αδυναμίες
τι κάναν και πώς έδρασαν αυτές οι κοινωνίες.
Να διδαχτούμε απ’ τα καλά τα προτερήματά τους,
ν’ αφήσουμε διαγράφοντας τα ελαττώματά τους.

Φεύγει το Δεκατέσσερα το Δεκαπέντε μπαίνει
κι ο κόσμος όλος δύσκολα φαίνεται να τα φέρνει.
Το  θάρρος σας μη χάνετε και όλα θα περάσουν
με μέρες άσπρες σημερινές, κάποτε θα αλλάξουν.

Εύχομαι αναγνώστριες, φίλες, μικρές μεγάλες
και φίλοι αναγνώστες μου που είσαστε χιλιάδες,
Πολλά νάναι τα Χρόνια σας, μία εκατοντάδα,
μ΄ ειρήνη αγάπη και χαρά δίχως καμιά λαχτάρα!

Θεόφιλος (3) αισθηματικός

$
0
0
Για την Καλή Χρονιά, θα ξεκινήσουμε μ'ένα κείμενο γραμμένο την Πρωτοχρονιά του 1947 που σκιαγραφεί μια άλλη πλευρά του Θεόφιλου, την αισθηματική! Καλή ανάγνωση!
«Ρομβέρτος και Ιουλία» του Θεόφιλου.
 Πέρασε στα 1899 κι απ'το χωριό Καραμπάσι (Άγιο Βλάση) Πηλίου. 
Τοιχογραφία στο τότε σπίτι του Γκέκα, στην Καμπανά (Κάτω Στρόφιλος), 
αποτοιχισμένη από τον Κίτσο Μακρή. 

Ημερολόγιο Χ.Ο.Α.Λ.

$
0
0
Για σήμερα, ένα αντίγραφο από το εξώφυλλο του φετινού ημερολογίου του Χορευτικού Ομίλου Άνω Λεχωνίων. 
Περιέχει διάφορες φωτογραφίες του χωριού συνοδευμένες με σχετικά κείμενα. Επίσης έχει φωτογραφίες από χορευτικές εκδηλώσεις του Ομίλου.
Αναζητήστε το και αγοράστε το!  Έτσι θα βοηθήσουμε τον ΧΟΑΛ να συνεχίσει τη διάδοση του παραδοσιακού χορού στον τόπο μας! 

Φωτοκάλαντα

$
0
0
Κάλαντα των Θεοφανείωναπό τα χωριά του Ανατολικού Πηλίου, που τα τραγουδούσαν το βράδυ της παραμονής (νυχτοκάλαντα). Επίσης κάλαντα από τη Σκιάθο.

1. Θεοφανείων σήμερα ημέρα λαμπροτάτη
χρόνους πολλούς αφέντη μου και μην το πάρεις βάρος
γιατί τα φέρνει ο καιρός και τα γυρίζει ο χρόνος.
Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός κλπ

Υπάρχει κι αυτή η παραλλαγή:
-Καλησπερίτσα αφέντη μου
-Καλή σ’ εσπέρα γιε μου
-Απόψι(ε) ήρθα σ’τ’ν πόρτα σου
να σι(ε) καλησπερίσου,
να μη σι(ε) κακουφάνηκι(ε)
να μη σι(ε) πέσει βάρος.
Έτσι τα φέρνει ι κιρός
κι τα γυρίζ’ ι χρόνους.
-   -  -  -  -
Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός
και χαρά μεγάλη στον Κύρ(γ)ιο μας.
-   -  -  -  -
Για σφάξι μας κι τον πι(ε)τ’νό
σφάξι μας και την κότα
δώστι(ε) κι εμάς τουν κόπου μας
να πάμι(ε) σ’ άλλην πόρτα.

 2.   Παρακαλώ σας δώστι(ε)μι(ε) κι θέλου ν’ αρχινήσου   
τα Φώτα καλά να σας ειπώ να σας καλησπερίσου.
Μηνύματα χαρμόσυνα ήρθαμι(ε) να σας πούμι(ε)
πως είνι Θεουφάνεια αύριου να χαρούμι(ε).
Πως ι Χριστός βαφτίζι(ε)ται χουρίς να έχει χρεία
στη Γαλιλαία ήτανι(ε) κι ήρθι(ε) στουν Ιουρδάνη
δια να λάβει βάπτισμα από τουν Ιουάννη.
-  -  -  -  -  -         
Έχουμι(ε) κι άλλα να σας πούμ’ μα η ώρα δεν τα σών’
γιατί είν’ ι Αυγι(ε)ρινός ψηλά, κι η Πούλια βασιλεύει.
Καμπόσα ξηρουκύδουνα, καμπόσα λι(ε)φτουκάρυα
κι καναδυό γυαλιά κρασί να πιούν τα παλικάρια!

3.  Σκιαθίτικα ξετραγουδίσματα που απευθύνονται στον πόθο του ναυτικού να αποκτήσει δικό του καράβι, στη μάνα και στη φιλαρέσκεια της κυράς:
Σένα σου πρέπει αφέντη μου καράβι να σκαρώσεις
στην Εγγλιτέρα να το πας φλουρί να τ’ αρματώσεις.

-Κυρά μου τον υιόκα σου κυρά μ’ τον ακριβό σου
πέντε μικρές τον αγαπούν και δεκοχτώ μεγάλες.

-Κυρά μ’ τη θυγατέρα σου, κυρά μ’ την ακριβή σου
γραμματικός την εζητεί, γραμματικός την θέλει
αν είναι και γραμματικός πολλά προικιά γυρεύει
γυρεύει σπίτια τρίπατα μ’ αυλές μαρμαρωμένες
γυρεύει και τη θάλασσα με ούλα τα καράβια
κι αν τα γυρεύει δος του, άξιος είν’ κι ας τα πάρει.

-Σήκω κυρά μ’ να στολιστείς να πας ταχιά στα Φώτα
στα Φώτα και στο φωτισμό και στον καλόν το χρόνο.
Βάλε τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρ’ αστήθι
και του κοράκου το φτερό βάλτο απανωφρύδι.

Το Σχολείο Λεχωνίων και οι Τοπάληδες

$
0
0
Ο δάσκαλος Χαρίλαος Μαυράκης με καταγωγή τα Κανάλια Καρδίτσας (ΕΔΩ) , ήταν από τους πρώτους εκπαιδευτικούς στο ενιαίο τότε Σχολείο των Λεχωνίων, που ίδρυσε η οικογένεια Παν. Τοπάλη στα 1925. 
Αργότερα έγινε Δ/ντής του και οι άριστες σχέσεις με την οικογένεια κράτησαν μέχρι το θάνατο των γυναικών. Μάλιστα την περίοδο της Κατοχής, ο Μαυράκης μαζί με τη Σοφία Τοπάλη, το δεσπότη Ιωακείμ και άλλους, ήταν στην ομάδα διαμεσολάβησης μεταξύ των ανταρτών και των τοπικών αρχών, πάντα με σκοπό την καλυτέρευση της ζωής των συμπατριωτών. Μια μαρτυρία λέει πως γι'αυτό το σκοπό έφτασε το 1943, ως την ανταρτοκρατούμενη Τσαγκαράδα, μαζί με τη Σοφία. 
Εδώ, έχουμε ένα κείμενό του, γραμμένο στα 1962 για το Σχολείο και τους ιδρυτές του.(*) 
(*) Ευχαριστώ πολύ τον Λεχωνίτη Νίκο Μαστρογιάννη, για την παραχώρηση πολύτιμων στοιχείων -όπως και το σημερινό- από τη διαδρομή στο χρόνο, του χωριού και των ανθρώπων του!! 

Οι εκλογές παλιότερα

$
0
0
Για τους κομματικούς σχηματισμούς που διεκδικούσαν την ψήφο του λαού παλιότερα στην περιοχή μας, υπάρχουν πολλές γραπτές μαρτυρίες σε διάφορα βιβλία, έντυπα και άρθρα στις εφημερίδες του καιρού. Ειδικά στις εφημερίδες, όπως πάντα άλλωστε!
Σήμερα, θα δούμε τις εκλογές παλιών εποχών. Είναι από τις "ΘΥΜΗΣΕΣ"του Θεμιστοκλή Καρτάλη, γιου του Αριστείδη (Δημάρχου Τσαγκαράδας) και εγγονού του Αντώνη, ανιψιού των Καρτάληδων. Τα μέλη της οικογένειας για πολλά χρόνια παίξανε ρόλο στα πολιτικά πράγματα της περιοχής, καθώς και της Ελλάδας αρχικά με το τρικουπικό κόμμα. 
Καλή ανάγνωση! 

Χιόνι στο ...Λεχώνι!

$
0
0
Τις μέρες της Πρωτοχρονιάς (2015), μας επισκέφτηκε το χιόνι! 
Ο Λεχωνίτης Νώντας Τσακνάκης το απαθανάτισε. Μοιραζόμαστε τις όμορφες φωτογραφίες του, ευχαριστώντας τον!
Αϊ-Θανάσης
Δημοτικό Σχολείο
Αρχοντικό Κοντού, με μόνον τον ένα φοίνικα!
Πύργος Ολύμπιου
Αϊ-Θανάσης
Αρχοντικό Τσακνάκη
Σιδηρ. Σταθμός

Τοπαλέικα ...παραπολιτικά!

$
0
0
Πριν από 120 χρόνια!  Κωστής Τοπάλης...(*)
Πρωτοσέλιδη καταχώρηση της βολιώτικης εφημερίδας
ΝΕΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ, της 18ης Μαρτίου 1895. 

(Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα ...ρυθμίσει τα οικονομικά της χώρας !!)
1.  Η πρώτη εκλογή του Κωστή Τοπάλη
Σ’ αυτόν (1894-5), αλλά και σ'άλλους προεκλογικούς αγώνες το Πήλιο ήταν χωρισμένο σε δύο πολιτικές παρατάξεις. Αυτή του Τοπάλη (συντηρητική) και η άλλη του Καρτάλη (φιλελεύθερη). Τότε ο προεκλογικός αγώνας ήταν σφοδρός. 
Οι εφημερίδες -όπως πάντα- υποστήριζαν η κάθε μια την παράταξή της. Και τα στιχάκια στήνονταν και λέγονταν ή τραγουδιούνταν από τους οπαδούς. 
Παρακάτω στίχοι αφιερωμένοι στον «μικρό» Κ. Τοπάλη, που τότε για πρώτη φορά πολιτευόταν:
«Τοπάλη μη πηνεύεσαι πως έχεις συ το χρήμα,
 έχω κι εγώ την ψήφο μου σου τρίβω την κασίδα.
- - - -
Είσαι συ μικρός ακόμα για να σχηματίσεις κόμμα!
- - - -
Τον Κοκουσλή το θείο σου μοιάζεις παλληκαρά μου
για τούτο και τα μαύρα σου θα είναι η χαρά μου.
 - - - -
Ήτανε πρώτα μία μόδα κι άλλη τώρα που θα βγει
για να φάει πολλά μαύρα ο ανιψιός του Κοκουσλή!»
Η βολιώτικη εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΕΞΩ ΕΛΛΗΝΩΝ, 25-5-1895 ,γράφει για τα παραπάνω άσματα: «… γίνεται δήλον ότι ο κ. Τοπάλης ουδεμίαν χαίρει πολιτικήν επιρροήν εν τω μεγάλω δήμω (Νηλείας) ένεκεν της του θείου του συμπεριφοράς προς τους κατοίκους, ούς πολυειδώς και πολυτρόπως καταπιέζει…»


2. Ο ερωτικός Κωστής!
Οι ερωτικές περιπέτειες «του εκ Μακρινίτσης και Λεχωνίων καταγομένου βουλευτού» ήταν πολλές και γνωστές στον βολιώτικο κι όχι μόνον περίγυρο! 
Γνωστός έμεινε πρώτα, ο ξεμυαλισμός του με την κόρη του Κιαμήλ μπέη, του Τούρκου πρόξενου στο Βόλο «για κάμποσα χρόνια και το μπλέξιμό του στα ερωτικά της δίχτυα…» όπως λέει ο Γ. Κορδάτος.
Η δεύτερη επίσης γνωστή περιπέτειά του, ήταν η τρυφερή σχέση του με τη γυναίκα του Γεωργίου Δροσίνη! 
Η «αρσακειάς»Μαίρη Δροσίνη ήταν κόρη του πλούσιου ζαγοριανού βαμβακέμπορου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και πολιτευτή Δημητρίου Κασσαβέτη. Ο πατέρας της ήταν γιος του Αλέξανδρου και αδελφός του προέδρου των Επαναστατών το 1878, Ιερώνυμου. Πήρε γυναίκα του την πανέμορφη Αγγελική και έκανε  πέντε παιδιά. Τη Μαίρη, την Ελένη, τον Κων-νο, τον Τζόν γεωπόνο-μεγαλοκτηματία και τον Αλέξανδρο δικηγόρο-βουλευτή.
Οι Κασσαβέτηδες έλεγαν, πως όλες οι κοπέλες της οικογένειάς τους πάντα ξεχώριζαν για την ομορφιά τους!
Ο Κωστής γοητεύτηκε από την ομορφιά της Μαίρης και συνδέθηκε μακροχρόνια μαζί της. Ήταν βέβαια κι ο ίδιος συμπαθέστατη φυσιογνωμία, ευγενής και πάντα κομψός. Στη Βουλή είχε το προσωνύμιο  «το φιγουρίνι».
Αυτή τότε(;) ήταν σε διάσταση και μετά χώρισε χωρίς διαζύγιο το Δροσίνη. Η οικογένεια Τοπάλη πάντως την είχε δεχτεί με συμπάθεια κι αγάπη στους κόλπους της.  Αργότερα με τα τρία της παιδιά έφυγε στην Ελβετία.
Ο Κορδάτος συμπερασματικά λέει: «…οι ερωτικές του ασχολίες τον αποτραβούσαν από τους πολιτικούς αγώνες και μόνο στις παραμονές των εκλογών θυμότανε πως ήταν πολιτικός αρχηγός με ορισμένες υποχρεώσεις…»

Κωστής Δ. Τοπάλης
(*) Ο Κωστής Δημητρίου Τοπάλης (1868-1915) ήταν ανιψιός από την αδελφή των Κοκοσλήδων, Αριστέα.  Σε τοπικό επίπεδο ο Νικολάος Κοκοσλής ήταν αρχηγός του κόμματος του Νοικοκυρισμού, εκπροσωπώντας την πλούσια άρχουσα -κοτσαμπασίδικη- τάξη, τα «τζάκια».
Στις εκλογές του 1895 κατέβηκε υποψήφιος του Δηλιγιαννικού κόμματος (Κορδονιού). Αυτός πήρε «προίκα» την εκλογική πελατεία του λεχωνίτη θείου του, μαζί με τον αδελφό του δήμαρχο Παγασών(Βόλου)  Αλέξανδρο που κι αυτός διαδέχτηκε σε τοπικό επίπεδο τον Κοκοσλή. Ο Κωστής Τοπάλης βέβαια εκλέχτηκε τότε βουλευτής, όπως και στα 1899, 1902 και 1906.
 Παρ’ όλες τις αρχικές αντιδράσεις λόγω της «οικογενειοκρατίας», ο Κ. Τοπάλης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους πολιτικούς και υπουργούς του τόπου. Ήταν αρκετά μορφωμένος με σπουδές στη Νομική Αθηνών και στο εξωτερικό Γερμανία και Γαλλία. Υπήρξε επίσης διανοούμενος, συγγραφέας, αρθρογράφος-δημοσιογράφος και ρήτορας. 
Στα 1893-4 μαζί με τον Γ. Δροσίνη, Άδωνι Κύρου κ.ά. ήταν συνιδρυτής της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ. 
Στα 1907 έγραψε πολλά άρθρα για τα θεσσαλικά τσιφλίκια, χωρίς να τα βάζει με τους γαιοκτήμονες, υποστηρίζοντας ωστόσο και τους κολίγους. Η οικογένειά του άλλωστε, κατείχε το τσιφλίκι του Μουσαλάρ (Συκεών) της Καρδίτσας!
Πολλές φορές στη διάρκεια της πολιτικής του ζωής, υποστήριξε τοπικά ζητήματα, όπως η συγκοινωνία του Πηλίου, πέραν του τρένου Βόλου-Μηλεών, η κατάσταση στην περιοχή των συνθηκών των άμαχων στα 1897 κ.ά.
Υπήρξε δημοτικιστής και από τους ιδρυτές του Εκπ/κού Ομίλου. 
Τέλος ήταν μάρτυρας υπεράσπισης του Δελμούζου στη δίκη των Αθεϊκών, στο Ναύπλιο.

ΠΗΓΕΣ:

-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ, Γ. Κορδάτος , Αθήνα 1960
-Εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΕΞΩ ΕΛΛΗΝΩΝ (Μάιος 1895)
-ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ- ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ, Γ. Σούρλας, Αθήνα 2007
-Ο ΒΟΛΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, Ελ. Τριάντου, Βόλος 1994
-Μνημεία και μνήμες από την ιστορία της Ζαγοράς, ΠΥΡΓΟΙ - ΒΡΥΣΕΣ - ΗΡΩΑ -    ΠΡΟΤΟΜΕΣ, Νίκος Διαμαντάκος, 2014

Η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου

$
0
0
Παραμονή σήμερα του Αγίου Αθανασίου και το χωριό αύριο γιορτάζει τον άγιό του. 
Χρόνια Πολλά! 
Ο Αϊ-Θανάσης από τη νότια πλευρά.
(Φωτογραφία του Ηλία Σακελλάρη)
Γιορτή Αγ. Αθανασίου δεκαετία του '60.
 Μαζί με τους λεχωνίτες πανηγυριστές ο δεσπότης Δαμασκηνός στο κέντρο,
αριστερά ο π. Θεοφάνης και δεξιά του ο Γ. Βαΐτσης , ο Νίκ. Γούλιας-επίτροποι. 

Ο Θαν. Κόκκινος, πρόεδρος, αριστερά πίσω από τον π.Θεοφάνη.
Δίπλα του με το καπέλο ο Γρηγ. Τουφεξής- ψάλτης. 
       Βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του χωριού, ανάμεσα στην πλατεία και στο σχολείο.
Ο περίβολός του εφάπτεται με τον επαρχιακό δρόμο Βόλου-Αγίου Βλασίου- Πινακατών. Θεμελιώθηκε πάνω σε οικοδόμημα ρωμαϊκών λουτρών, που υπήρχαν στο σημείο και ήταν από ασβεστοκονίαμα, από το δεσπότη Γερμανό στις 13/31 Ιανουαρίου 1924.  Ο νέος ναός αντικατέστησε ως ενοριακό, τον ναό των Αγίων Αναργύρων. 
Αρχικά λειτουργούσε σε παράπηγμα. Κτίστηκε με χρήματα που προήλθαν από γενναίες συνδρομές Λεχωνιτών και εράνους στο Βόλο και τη γύρω περιοχή. Κτίστες ήταν  οι αδελφοί Καλλικάντζαρου και άλλοι ντόπιοι καθώς και γυροχωριανοί οικοδόμοι. Μια μαρτυρία λέει πως έχει εντοιχιστεί αρχαία μαρμάρινη πλάκα από τα λουτρά, με την επιγραφή αφιερωμένη  «ΤΗ ΥΓΙΕΙΑΙ», όμως γυρισμένη προς τα μέσα!
Εγκαινιάστηκε πάλι από το Γερμανό, στις 21 Μαΐου 1931.
Είναι χτισμένος  σε ρυθμό σταυροειδούς βασιλικής χωρίς τρούλο, με ντόπια πέτρα συνδυασμένη με κεραμικά στοιχεία.
 Έχει καμπαναριό και ρολόι από τούβλα στις άκρες της δυτική πλευράς. Αυτά χτίστηκαν διαδοχικά πάλι από τους ίδιους μαστόρους. Στην είσοδό του, υπάρχει στεγασμένος πρόναος που προστέθηκε αργότερα. Στην μια άκρη του πρόναου υπάρχει το εκκλησιαστικό γραφείο, μεταγενέστερη κι αυτό προσθήκη.
Η αυλή είναι πλακοστρωμένη με πλάκες Καναλίων και Πρόπαν και φυτεμένη από παλιά με διάφορα ευσκιόφυλλα δέντρα.
Την δυτική πλευρά καλύπτει η είσοδος και η παλιά κατοικία του ιερέα. Στη βορινή υπάρχει το Ηρώο των πεσόντων συγχωριανών. Στη νότια μεριά υπάρχει οικίσκος με το σύστημα κεντρικής θέρμανσης, καθώς και μικρός κήπος. Στην ανατολική, χτίστηκε πρόσφατα νέο κτίριο προοριζόμενο για πνευματικό κέντρο.
Εσωτερικά έχει τέμπλο χτιστό με πολλές εικόνες αναγεννησιακού ύφους του αϊγιωργίτη ζωγράφου Ιωάννη Πούλακα. Έχει αγιογραφηθεί αρχικά τη δεκαετία του ’70 το Ιερό, από τη μηλιώτισσα ζωγράφο Ελένη Καραγιάννη και ο υπόλοιπος Ναός πρόσφατα, από το βολιώτη αγιογράφο Κων-νο Σπανοδήμο.
Στο Ναό υπηρέτησαν παλιότερα ως εφημέριοι πρώτος ο παπα-Κονόμος (Ιωάννης Ζαχαρογιάννης) και ο παπα-Θεοφάνης (Τσιλιώνης), καθώς και πολλοί ντόπιοι ψάλτες.
Σήμερα στο ναό υπηρετούν ο πρωτοπρεσβύτερος Δημ. Παγκουρέλιας και οι ψάλτες Γεώρ. Ασημώρης και Γεώρ. Σακελλάρης, όλοι τους Πανωλεχωνίτες.
Γιορτάζει πάντα στις 18 Ιανουαρίου και πλήθος κόσμου συρρέει στη γιορτή.
Παλιότερα γιόρταζε ο ναός και στις 2 Μαΐου, ημέρα ανακομιδής λειψάνων του Αγίου. Τότε συνδυαζόταν και με το λαϊκό πανηγύρι στη διπλανή πλατεία.
Τέλος, στο ναό σήμερα γίνονται επίσης κατηχητικό για παιδιά και κυρίες.
Ο Αϊ-Θανάσης από τη ΝΔ πλευρά με το ρολόι.
(Φωτογραφία του Ηλία Σακελλάρη)

Ο Δηλιγιάννης στο Βόλο

$
0
0
Συνεχίζοντας μαζί με τις περιοδείες των αρχηγών ...σε προεκλογικό κλίμα!

Ένα εξαιρετικό προεκλογικό ποίημα του Γεωργίου Σουρή που δημοσιεύτηκε στο ΡΩΜΗΟ στις 4-2-1895 και αναφέρεται στην περιοδεία του Θεοδ. Δηλιγιάννη (Κορδονάρχη) στο Βόλο (και στην υπόλοιπη Θεσσαλία που εδώ αποκόπτεται).
Πολιτικά πρόσωπα που αναφέρονται εκτός του Κ. Τοπάλη (ΕΔΩ)στο ποίημα:
Γεώργιος Καρτάλης. Ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος Παγασών- Βόλου (1883-1891).
Ιωάννης Αργύρης (Χατζηαργύρης). Δήμαρχος Παγασών (1895-1899)
Νικόλαος Γεωργιάδης. Δήμαρχος Παγασών (1899-1907)
Ιωάννης Βασαρδάνης. (1824-1904). Κτηματίας, έμπορος, λόγιος και εκπαιδευτικός. Μακρινιτσιώτης. Δημοτικός Σύμβουλος Βόλου 1882-1883.
Αργύριος Κανταρτζής. Πορταρίτης, βουλευτής. (ΕΔΩ)
Δημήτριος Ι. Πιτσιώρης.  Καταγόταν Άγιο Λαυρέντη και ήταν  νομικός. Χρημάτισε δικαστής στο Ναύπλιο και στα Τρίκαλα. Στα 1922 ήρθε στα Άνω Λεχώνια και ασχολήθηκε με το επάγγελμα του συμβολαιογράφου. Στα 1895 ήταν υποψήφιος με το Ραλλικό κόμμα. Ήταν ο πατέρας του Γεωργίου, γιατρού χειρουργού στο Νοσοκομείο Βόλου και κλινικάρχη, καθώς και αδελφός της Ελπίδας, συζ. του γεωπόνου Νικ. Μαντζώρου. Ήταν επίσης ο παππούς του Δημ. Πιτσιώρη πρώην βουλευτή, υπουργού και δημάρχου Βόλου. 
Γεώργιος Λαναράς. Δικηγόρος Βόλου. Δημαγωγός και λαϊκιστής, χωρίς ιδιαίτερα προσόντα. Μπήκε ανάμεσα στο Καρταλικό και Τοπαλικό κόμμα και τάραξε τα νερά στα κομματικά «τσελιγκάτα» με το σύνθημα «Λανάρρρρ»! Οι υποστηρικτές του έλεγαν:
«Ψηφίσατε το Λαναρά
που δεν έχει τον παρά.
Την ισότη θε να φέρει
εις του Βόλου μας τα μέρη»
Νικόλαος Σακελλαρίδης. Βολιώτης υποψήφιος βουλευτής.
Αλέξανδρος Κασσαβέτης. Ζαγοριανός, τότε υποψήφιος κεντρώος κι αργότερα για αρκετές θητείες βενιζελικός βουλευτής.
Νικόλαος Σταμούλης. Αργαλαστιώτης κομματάρχης, υποψήφιος βουλευτής και κοινοτάρχης. Γι’ αυτόν και τον Νικόλαο Παρρησιάδη, επίσης Αργαλαστιώτη, υπήρχε και το παρακάτω ειρωνικό δίστιχο:
«Ο Νικολός κι ο Νικολής
τα δύο τέρατα της γης».
Σαπουντζή Χαρίκλεια (χήρα). Ήταν κόρη του Δημ. Τοπάλη και αδελφή του βουλευτή Κωστή. Παντρεύτηκε στα 15 της τον πάμπλουτο τραπεζίτη & έμπορο Ιωάννη και χήρεψε νωρίς. Απόκτησε παιδιά τους Δημήτριο και Σπυρίδωνα. Στο σπίτι της κατέλυσε ο αρχηγός (του τότε Εθνικού κόμματος).

Υποψήφιοι όλων των κομμάτων στις εκλογές της 16ης Απριλίου 1895 στην περιοχή μας, ήταν οι παρακάτω:
Ν. Αξελός-του ραλλικού κόμματος, Χρ. Βαρλαμίδης-του δηλιγιαννικού κόμματος, Ν. Γεωργιάδης-του ραλλικού κόμματος, Ι. Γιαννακόπουλος-του δηλιγιαννικού κόμματος , Αρ. Κανταρτζής, Αντ. Καρτάλης-του ραλλικού κόμματος, Γ. Λαναράς-ανεξάρτητος, Αλκ. Παπαγεωργόπουλος-ανεξάρτητος, Ν. Παπαϊωάννου, Δ. Πιτσιώρης-του ραλλικού κόμματος, Π. Πολίτης, Ν. Σακελλαρίδης, Ν. Σταματιάδης, Απ. Σφέτσος-του ραλλικού κόμματος, Ν. Σχινάς, Κ. Τοπάλης- του δηλιγιαννικού κόμματος , Κ. Τσακατούρης-του ραλλικού κόμματος, Γ. Φιλάρετος- ανεξάρτητος.
Τότε εκλέχτηκαν όλοι του Δηλιγιαννικού κόμματος, αφού ο μεταρρυθμιστής Τρικούπης έπαθε πανωλεθρία. Μόνον ο Φιλάρετος ήταν ανεξάρτητος. 
Αυτοί ήταν:  Κωστής Τοπάλης, Νικόλαος Σχινάς, Γεώργιος Φιλάρετος, Νικόλαος Σταματιάδης και Ιωάννης Γιαννακόπουλος. 
ΠΗΓΕΣ:
-ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ, Β.Γιασιράνη-Κυρίτση, Βόλος 1996
-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΑΣ, Γ. Κορδάτος , Αθήνα 1960
-Εφημερίδα ΡΩΜΗΟΣ (1895) -
-Εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΕΞΩ ΕΛΛΗΝΩΝ (1895) 

Παλιότερα εκλογικά

$
0
0
Εκλογών συνέχεια από καιρούς παλιότερους... με διαδηλώσεις και χτύπημα τενεκέ !
(Αντιγραφή από το βιβλίο ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΘΥΜΗΣΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΑΣ του Θεμιστοκλή Αριστ. Καρτάλη)
Το Κορδόνι (Δηλιγιάννης) σκίτσο
ΡΩΜΗΟΣ 22-4-1895
Viewing all 380 articles
Browse latest View live