Σε όλα τα πηλιορείτικα χωριά στα παλιότερα χρόνια και πριν την καθιέρωση της Μετεωρολογίας, υπήρχαν οι προβλέψεις για τον καιρό (ΕΔΩ), οι δεισιδαιμονίες, οι σχετικές λέξεις, οι φράσεις κ.ά. Σήμερα κάποιες από αυτές υπάρχουν στο ελάχιστα ομιλούμενο πηλιορείτικο γλωσσικό ιδίωμα. Οι υπόλοιπες είναι πια μέρος της Λαογραφίας...
Λεξιλόγιο:
Λεξιλόγιο:
-αστραπόβουλους(ι)=αστραπή
-αστρουπιλέκ’(το)=κεραυνός
-δαρτή (η)= ραγδαία βροχή
-δρουλάπ’ς (ι)=δρολάπι(αρχ. υδρολαίλαψ), ραγδαιότατη βροχή
-δρουσιά(η)=δροσιά, υγρασία
-θιουβρουντή(η)=μπουμπουνητό (απ'το Θεός & βροντή)
-θιοπόντ'(το)=νεροποντή, κατακλυσμός (απ'το Θεός & πόντος)
-θιουβρουντή(η)=μπουμπουνητό (απ'το Θεός & βροντή)
-θιοπόντ'(το)=νεροποντή, κατακλυσμός (απ'το Θεός & πόντος)
-καγκιόλα(η)=βροχή με ανεμοστρόβιλο
-καθόρ’(το)=πολλή και ραγδαία βροχή (απ'το καταρροή)
-καταχνιά(η)=ομίχλη, αντάρα
-κουκουσέλ'(το)=χιόνι σπυρωτό
-κρέμασ'(η)=μαύρα σύννεφα-προμήνυμα κακοκαιρίας
-μουχλαντάρα(η)-πυκνή ομίχλη
-κουκουσέλ'(το)=χιόνι σπυρωτό
-κρέμασ'(η)=μαύρα σύννεφα-προμήνυμα κακοκαιρίας
-μουχλαντάρα(η)-πυκνή ομίχλη
-μπαμπακούλα(η)=χοντρές & πυκνές χιονονιφάδες
-μπόρα(η)=ραγδαία βροχή χωρίς διάρκεια
-μπουμπουν’τό(το)=βροντή
-μπουρίν’(το)= δυνατό ανεμόβροχο
-μπουρμπουλουτό(το)=χιόνι σπυρωτό
-πάχν’(η)=παγωμένη δροσιά, πάχνη
-πουλιμπριά(η)=πολλή-άφθονη βροχή (προέρχεται από την πολυομβρία)
-σιτζιμουτή(η)= πολλή βροχή σαν σιτζίμι(=λεπτή τριχιά)
-στύλους(ι)=δυνατή κάθετη βροχή
-χιουνόνερου & νιρόχιουνου(το)= βροχή με χιόνι
-ψ’χάλα(η)=ψιχάλα
Φράσεις:
-Αν δεν παχνιαστούν τα λάχανα, δε νουστ’μεύνι! (λάχανα=καρπολάχανα)
-Γιέν’τι του κριλέσ’= γίνεται καταστροφή. (το κριλέσι: φασαρία, καταστροφή)
-Ρίχτ’ μι του καρδάρ’= ρίχνει πολλή βροχή (το καρδάρι: δοχείο αρμέγματος)
-Ψέν’ φίδια, απόψ’!=έχει ισχυρό παγετό.
Παραδόσεις:
-Όταν απάν’ στα σύννεφα ι Θιός κουρουκλάει(=κατρακυλά) βαρέλια, τότες μπουμπ’νίζ’!
-Όταν τα βαρέλια κτυπιώντι μιταξύ τ’ς , τότες βγάν’νε σπίθις! Αυτό είν’ ι αστραπόβουλους!
Παροιμίες:
-Άσπρους ήλιους; Μαύρ’ ημέρα!
-Είδις δόξα(=ουράνιο τόξο) του βραδί; Καλουσύνη του προυί!
-Ήλιους κι βρουχή παντριεύουντι οι φτουχοί.
-Ήλιους κι χαλάζ’ παντριεύουντι οι δασκάλ’.
-Ήλιους κι χιόν’ παντριεύουντι οι αρχόντ’.
-Ήλιους κι χιόν’ παντριεύουντι οι γειτόν’.
-Πουνέντ’ς(=δυτικός ,ζέφυρος) κι Γαρμπής(=νοτιοδυτικός ), θα φέξει κι θα ιδείς!
-Στιγνά Χριστούγιννα, Φώτα βρεχούμινα.
-Τ’ Αϊ-Λιός γυρίζ’ ι κιρός αλλιώς.
-Τ’ ήλιου ι κύκλους άνεμους κι τ’ φιγγαριού χειμώνας!
-Χριστούγιννα βρεμένα, Φώτα χιουν’σμένα.
Δεισιδαιμονίες:
-Όταν καίγονταν τα ξύλα στο τζάκι και έκαναν θόρυβο, τότε προσεχώς θα ερχόταν κακοκαιρία!
-Όταν η πυροστιά(=μεταλλικός τρίποδας στήριξης τσουκαλιού ή κατσαρόλας πάνω στη φωτιά) κοκκίνιζε, τότε θα ερχόταν χιονιάς!
-Όταν κάποιος έγλειφε το τηγάνι, τότε θα έβρεχε!
-Βροχερή θα ήταν η μέρα του γάμου κάποιου/ας, αν έτρωγε κατευθείαν απ’ την τσουκάλα!
-Δε ρίχνανε καλάμια στο τζάκι, για να μη σηκωθεί αέρας!
-Η στάχτη του τζακιού σβόλιαζε; Τότε θα ερχόταν κρύο!
-Η φωτιά πετούσε σπίθες; Φίλος θα ερχότανε!
-Η φωτιά πετούσε γλώσσες; Κάποιοι τους γλωσσοτρώγανε!
-Τα κάρβουνα σβήνανε μόνα τους; Θα ερχόταν βροχή!
-Σε περιπτώσεις κακοκαιρίας, το άναμμα της φυλαγμένης πασχαλιάτικης λαμπάδας έφερνε πάλι καλοκαιρία!